Η εκμάθηση στοιχειωδών μαθηματικών εννοιών εμπλέκοντας ολόκληρο το σώμα μέσω της φυσικής κίνησης μπορεί να βελτιώσει την απόδοση των παιδιών στα μαθηματικά (Beck et al., 2016). Επί του παρόντος, διερευνώνται ενεργά ευκαιρίες για την επικαιροποίηση και τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης στην σχολική ηλικία. Σε αυτή την ηλικία, ο σχηματισμός στοιχειωδών μαθηματικών εννοιών θα πρέπει να οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε τα παιδιά να βλέπουν ότι τα μαθηματικά δεν υπάρχουν από μόνα τους, ότι οι μαθηματικές έννοιες αντικατοπτρίζουν τις συνδέσεις και τις σχέσεις που είναι εγγενείς στα αντικείμενα που τα περιβάλλουν.
Τα αποτελέσματα ενός μεγάλου αριθμού μελετών (Hillman et al., 2005; Pesce, 2012; Vazou, Skrade, 2016. Donnelly et al., 2016) δείχνουν ότι όσο πιο ποικίλες είναι οι κινήσεις, τόσο περισσότερες πληροφορίες φτάνουν στον εγκέφαλο και επομένως πιο έντονη η πνευματική ανάπτυξη του παιδιού. Γνωστοί παιδαγωγοί από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα δείχνουν ότι η κίνηση είναι το πιο σημαντικό μέσο για να γνωρίσουμε τον κόσμο γύρω μας. Κατά τη διάρκεια των κινητικών δραστηριοτήτων, τα παιδιά αντιλαμβάνονται ενεργά νέα αντικείμενα και τις ιδιότητές τους. Ως εκ τούτου, οι δραστηριότητες σε σχολικές συνθήκες δεν θα πρέπει να περιορίζονται σε ένα μόνο είδος δραστηριότητας. Όσο πιο διαφορετικές είναι οι απαιτήσεις όσον αφορά τις δραστηριότητες και τα διδακτικά υλικά, τόσο πιο αποτελεσματικές θα είναι. Όσο περισσότερες πληροφορίες λαμβάνει ένα παιδί από τις αισθήσεις του, τόσο πιο επιτυχημένη και ποικίλη θα είναι η ανάπτυξή του. Οποιαδήποτε μαθηματική δραστηριότητα μπορεί να περιλαμβάνει κινητικές ασκήσεις και παιχνίδια, έτσι ώστε τα παιδιά να έχουν την ευκαιρία να κινούνται ενεργά κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας (Beck et al., 2016) τονίζουν ότι πολλά παιδιά επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα στα μαθηματικά όταν το σώμα τους εμπλέκεται κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας. «Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα αν κινούνται και χρησιμοποιούν ολόκληρο το σώμα τους για να μάθουν», λέει ο ερευνητής και καθηγητής Jacob Vienecke από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. «Σε σύγκριση με προηγούμενες μελέτες που έδειξαν ότι η έντονη σωματική δραστηριότητα μπορεί να βελτιώσει τα μαθησιακά αποτελέσματα, μπορέσαμε να δείξουμε ότι οι δραστηριότητες χαμηλότερης έντασης είναι εξίσου αποτελεσματικές ή ακόμη πιο αποτελεσματικές εφόσον η κίνηση ενσωματώνεται στο θέμα».
Μετά από μόλις έξι εβδομάδες έρευνας, όλα τα παιδιά βελτίωσαν τις βαθμολογίες τους σε ένα τυποποιημένο τεστ. Τα παιδιά των οποίων οι δραστηριότητες περιλάμβαναν δραστηριότητα ολόκληρου του σώματος έδειξαν καλύτερα αποτελέσματα. Η απόδοσή τους βελτιώθηκε κατά 7,6% και διπλασιάστηκε σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που έκανε μαθηματικές δραστηριότητες χωρίς κινητικές δραστηριότητες. Όλα τα δεδομένα από την έρευνα που παρουσιάστηκε δείχνουν ότι οι κινητικές δεξιότητες αποτελούν ισχυρό προγνωστικό παράγοντα για τη μελλοντική ανάπτυξη των παιδιών.
Μέσω της μάθησης με κίνηση, δίνουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να αποκτήσουν γνώση κινούμενα στο χώρο, χρησιμοποιώντας μεθόδους παιχνιδιού για να αναπτύξουν διαφορετικές σκέψεις, συναισθήματα και ιδέες. Αυτό μεταφράζεται σε κριτική σκέψη, λεξιλόγιο, ανάλυση και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Η ανάπτυξη της κινητικής νοημοσύνης αυξάνει την ανάπτυξη άλλων ικανοτήτων σε διάφορους τομείς: μαθηματικά, ανάγνωση, γραφοκινητικές ικανότητες κλπ. Ο ρυθμός και η ταχύτητα κίνησης, η κατευθυντικότητα και ο συντονισμός ολόκληρου του σώματος αποτελούν ένα καλά οργανωμένο ψυχοκινητικό σύστημα του παιδιού. Ως εκ τούτου, οι στόχοι της μαθηματικής εκπαίδευσης καθορίζονται σύμφωνα με την απαίτηση δημιουργίας συνθηκών για την ενεργοποίηση των παιδιών σε καταστάσεις καθημερινής ζωής, παιχνίδια και άλλες δραστηριότητες (δημιουργική-εκφραστική, καλλιτεχνική, ομιλία, αθλητική-ψυχαγωγική, κοινωνική κ.λπ.).
Ένα καλά οργανωμένο περιβάλλον διέγερσης είναι απαραίτητο ,ώστε μέσα σ’ αυτό τα παιδιά να εκφράσουν τις συνολικές δυνατότητές τους με το να είναι σε θέση να πειραματιστούν, να χειριστούν, να παρατηρήσουν, να αντιληφθούν, να διαφοροποιηθούν και να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους μέσω της δικής τους ανακάλυψης. Θα είναι επίσης σε θέση να γνωρίσουν σχήματα, μεγέθη και χρώματα αλλά και τις φυσικές ιδιότητες των αντικειμένων που τα περιβάλλουν. Να χρησιμοποιούν σχέσεις μεταξύ αντικειμένων και φαινομένων για την οικοδόμηση λογικής-μαθηματικής γνώσης. Να αναθέτουν καθήκοντα σε άλλους, να παρατηρούν λογικές συνέπειες, να κατανοούν και να χρησιμοποιούν τις αρχικές μαθηματικές πράξεις συσχέτισης και αξιολόγησης. Τέλος, να αναπτύσσουν την αίσθηση ότι είναι σε θέση να επιλύουν καθορισμένα προβλήματα και καθήκοντα και να εφαρμόζουν διδακτικά εργαλεία για την επίλυση προβλημάτων.
Τα μαθηματικά είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα, ένα κοινωνικό φαινόμενο και ένα μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού. Κάθε παιδί έχει μια έμφυτη ικανότητα να λύνει προβλήματα και να κατανοεί τον κόσμο μέσω των μαθηματικών. Η εκμάθηση των μαθηματικών ξεκινά από τη γέννηση, καθώς το παιδί ανακαλύπτει τον κόσμο γύρω του. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας δείχνουν ένα αυθόρμητο ενδιαφέρον για τις μαθηματικές κατηγορίες: η ποσότητα, το σχήμα, ο χρόνος, ο χώρος και οι κινητικές δραστηριότητες τα βοηθούν να προσανατολιστούν καλύτερα σε πράγματα και καταστάσεις, να μάθουν και να συνδεθούν μεταξύ τους. Το περιβάλλον είναι ένας πλούσιος πόρος για την ενασχόληση με τον τομέα των μαθηματικών, ειδικά όταν δίνεται η ευκαιρία να ακούσουμε και να εφαρμόσουμε τη γλώσσα των μαθηματικών και τον μαθηματικό τρόπο επίλυσης προβλημάτων σε καθημερινές εμπειρίες.
Από όλα όσα έχουν παρουσιαστεί, είναι σαφές ότι μας δίνονται αρκετές ερευνητικές ευκαιρίες για να συνεχίσουμε να διερευνούμε και να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις συνδέσεις μεταξύ κινητικών δεξιοτήτων, κίνησης και μαθηματικών. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από νέες έρευνες θα μπορούσαν να μας δώσουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε νέες, πιο αποτελεσματικές συσχετίσεις που ενσωματώνουν στρατηγικά τη διαμόρφωση κινητικών και γνωστικών δεξιοτήτων και διευκολύνουν τα παιδιά να προετοιμαστούν για μελλοντική επιτυχία. Είναι προφανές ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε τη σωματική δραστηριότητα των παιδιών, τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, τις πολύπλοκες κινήσεις και έτσι να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη των συνολικών ικανοτήτων του παιδιού και επομένως και των μαθηματικών ικανοτήτων. Βοηθώντας τα παιδιά να αναπτύξουν τις λεπτές κινητικές τους δεξιότητες και να αυξήσουν την κατανόησή τους για βασικές μαθηματικές έννοιες είναι δύο πολύ σημαντικοί στόχοι στην προσχολική εκπαίδευση. Αυτές οι ευκαιρίες μάθησης θα βοηθήσουν τα παιδιά στην καθημερινή τους ζωή και θα τα προετοιμάσουν να κατακτήσουν πιο εύκολα πιο προηγμένες μαθηματικές έννοιες στη μελλοντική τους εκπαίδευση.
Όλα τα δικαιώματα των φωτογραφιών διατηρούνται από το Δημοτικό Σχολείο Savremena.
βιβλιογραφία :
- Μπεκ, Μ. Μ.,, Ρούνε, Λ. Ρ., Γκέερτσεν, Σ. Σ., Ριτζ, Κ. Γ., Λούντμπι-Τζένσεν, Τζ., Βίνεκε, Τζ. Οι κινητικά εμπλουτισμένες μαθησιακές δραστηριότητες μπορούν να βελτιώσουν τη μαθηματική απόδοση σε προεφηβικά παιδιά, Σύνορα στην ανθρώπινη νευροεπιστήμη, 10, 1-14.
- Ντόνελι, Τζ. Σωματική δραστηριότητα, φυσική κατάσταση, γνωστική λειτουργία και ακαδημαϊκά επιτεύγματα στα παιδιά, Ιατρική και Επιστήμη στον Αθλητισμό και την Άσκηση, 48, 1197–1222
- Χίλμαν, Κ. Χ., Καστέλι, Δ. Μ., Μπακ, Σ. Μ. (2005). Αερόβια φυσική κατάσταση και νευρογνωστική λειτουργία σε υγιή προεφηβικά παιδιά, Ιατρική & Επιστήμη στον Αθλητισμό & Άσκηση, Vol. 37, No. 11, 1967–1974.
- Πέσκε, Γ. (2012). Μετατόπιση της εστίασης από ποσοτικά σε ποιοτικά χαρακτηριστικά άσκησης στην έρευνα άσκησης και γνώσης, Εφημερίδα της Ψυχολογίας του Αθλητισμού και της Άσκησης, Vol. 34, No. 6, 766-786.
- Βάζου, Σ., Σκράδη, Μ. Α. Β. (2016). Παρέμβαση που ενσωματώνει τη σωματική δραστηριότητα με τα μαθηματικά: μαθηματική απόδοση, αντιληπτή ικανότητα και ικανοποίηση αναγκών, International Jorunal of Sport Exercise Psychology, Vol. 15, No. 17, 508–522.